Pozorna regulacja lobbingu. Stosowanie ustawy lobbingowej przez wybrane organy władzy publicznej

Podsumowanie

Mimo obowiązywania od 2005 r. ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa nie wiemy niemal nic o lobbingu w Polsce – tak zawodowym, jak i niezawodowym. Brak tej wiedzy wynika nie tylko ze złych rozwiązań zawartych w ustawie, ale przede wszystkim ze złej praktyki stosowania jej zapisów przez organy władzy publicznej, które mimo wielu obowiązków nie potrafią w odpowiedni sposób gromadzić i publikować danych dotyczących działalności lobbystów.

Z tych względów, pozostawiając na uboczu pilną potrzebę zasadniczej zmiany treści i założeń ustawy lobbingowej, należy zauważyć, że przejrzystość lobbingu, w szczególności zawodowego, może ulec znacznej poprawie dzięki wprowadzeniu kilku zmian w praktyce stosowania obecnych przepisów:

1. stworzenie nowoczesnego Rejestru lobbystów, którego zawartość będzie mogła być prze-szukiwana i filtrowana, w miejsce obecnego, źle sformatowanego pliku pdf;
2. połączenie z Rejestrem lobbystów danych zawartych w rocznych sprawozdaniach organów władzy publicznej oraz zgłoszeniach lobbystów, w taki sposób, żeby możliwym było w ra-mach jednej bazy danych ustalenie:
   a. jacy lobbyści działali w danym organie władzy publicznej;
   b. w jakich organach władzy publicznej działał dany lobbysta;
   c. w imieniu kogo lobbysta podejmował wszystkie swoje działania;
   d. w jakim przedmiocie działali poszczególni lobbyści;
   e. kto reprezentował każdego lobbystę;
   f. jacy lobbyści podejmowali działania w danym obszarze;
3. wzmocnienie uprawnień kontrolnych urzędników nadzorujących Rejestr, dzięki którym mogliby oni weryfikować spełnianie przez podmiot rejestrujący się jako lobbysta zawodowy ustawowych przesłanek, jak również prawidłowość i aktualność danych;
4. zobligowanie organów władzy publicznej do wypełniania ich obowiązków w zakresie publi-kowania sprawozdań rocznych, jak również zgłoszeń lobbystów;
5. wprowadzenie obowiązku korzystania z dokumentów w formie elektronicznej (dot. za-równo formularzy dla lobbystów, jak również wszelkich dokumentów wytwarzanych przez organy władzy publicznej), jak również wprowadzenie jednolitego wzoru sprawozdania rocznego, co pozwoli na znacznie szybsze przetwarzanie zawartych w nich danych.

Tak skonstruowany Rejestr lobbystów, korzystający z dostępnych już dzisiaj, ale źle sformatowa-nych i rozproszonych danych, pozwoli w jednym miejscu skoncentrować informacje o zawodowym lobbingu, na wzór takich rejestrów jak kanadyjski, amerykański czy unijny. Już teraz próbę scentra-lizowania wspomnianych danych podejmuje Fundacja Frank Bold na prowadzonym przez siebie portalu jawnylobbing.org.