Przełomowa decyzja Sądu – za smog należy się odszkodowanie

Redakcja Data publikacji: 9 grudnia 2021

W przełomowym orzeczeniu Sąd Okręgowy w Gliwicach zasądził kwotę 30 000 złotych od Skarbu Państwa na rzecz antysmogowego aktywisty z Rybnika – Oliwera Palarza. Decyzja ta potwierdziła odpowiedzialność Państwa za szkody wywołane zanieczyszczeniem powietrza jakich doznał Palarz, który domagał się zadośćuczynienia za wieloletnie zaniechania w walce ze smogiem.

Sześć lat temu Oliwer Palarz pozwał Skarbu Państwa o odszkodowanie za wieloletnie zaniechania w walce z zanieczyszczeniem powietrza. „Z powodu smogu jestem więźniem we własnym domu” – mówił Palarz. W maju 2018 r. pozew rybnickiego aktywisty został oddalony przez Sąd Rejonowy w Rybniku. Aktywista nie dał jednak za wygraną i złożył apelację do Sądu Okręgowego w Gliwicach. Do postępowania po stronie Powoda przystąpił Rzecznik Praw Obywatelskich.

Wydanym dziś wyrokiem sąd potwierdził, że przestrzeganie standardów jakości powietrza to nie jedynie niewiążący postulat, ale obowiązek państwa względem obywateli – komentuje radca prawny Miłosz Jakubowski z Fundacji Frank Bold – Jeżeli ten obowiązek nie jest realizowany, obywatele mogą domagać się naprawienia powstałych z tego powodu szkód – zarówno majątkowych, jak i niemajątkowych, polegających na naruszeniu zdrowia lub innych dóbr osobistych. Odszkodowanie jakie ma wypłacić Skarb Państwa wynosi 30 000 zł. Wyrok zapadł w drugiej instancji i jest prawomocny.

Oliwer Palarz powiedział: nie liczy się kwota, ale to, że moje roszczenie zostało uwzględnione co do zasady. Dzięki temu wyrokowi i innym podobnym orzeczeniom jakie zapadły przed polskimi sądami organy państwowe i samorządowe nie będą już mogły bezkarnie ignorować problemu zanieczyszczenia powietrza.

Tego typu procesy, jak widać na przykładzie sprawy mojego klienta, trwają wiele lat – mówi radca prawny Miłosz Jakubowski – i wymagają dużego zaangażowania, zarówno po stronie powoda, jak i reprezentujących go prawników. Pomimo, że w Polsce problemy ze smogiem występują w wielu województwach, to jednak sytuacja w jakiej znajduje się Oliwer Palarz – jako mieszkaniec Rybnika – miała charakter wyjątkowy. Stężenia zanieczyszczeń, które tam występują są rekordowe w skali całej Europy i wiążą się z bezpośrednim zagrożeniem życia i zdrowia oraz znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie. Obecnie odpowiedzialność za złą jakość powietrza w dużym stopniu spada na samorządy, które przyjmują nieskuteczne programy ochrony powietrza i nie egzekwują obowiązujących uchwał antysmogowych.

Standardy jakości powietrza chroniące ludzkie zdrowie i życie zawdzięczamy prawodawstwu i orzecznictwu unijnemu. Trybunał Sprawiedliwości UE w lutym 2018 roku wydał wyrok, w którym stwierdził, że Polska naruszyła unijną dyrektywę o jakości powietrza z powodu utrzymujących się przekroczeń poziomu dopuszczalnego pyłu PM10. Obecnie toczy się kolejne postępowanie związane z naruszeniem przez Polskę tej dyrektywy – tym razem chodzi o przekroczenia dopuszczalnych stężeń dwutlenku azotu w kilku największych aglomeracjach.

Inne artykuły z tej samej kategorii:

Po wznowieniu programu „Czyste Powietrze” odnotowano dramatyczny spadek liczby składanych wniosków. Jest ich aż siedem razy mniej niż w analogicznym okresie 2024 roku. – Bez zdecydowanego przyspieszenia nie osiągniemy standardów jakości powietrza, które mają obowiązywać od 2030 roku – ostrzega Miłosz Jakubowski z Frank Bold.

11 lipca 2025 Czytaj więcej

Komisja Europejska podjęła zdecydowany krok: po kilku latach postępowania skierowała skargę przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE. Powód? Obywatele i organizacje społeczne wciąż nie mają możliwości skutecznego zaskarżenia tzw. programów ochrony powietrza – kluczowych dokumentów określających działania niezbędne do poprawy jakości powietrza.

18 czerwca 2025 Czytaj więcej

Rada Miasta Krakowa uchwaliła wprowadzenie nowej Strefy Czystego Transportu, która obejmie obszar miasta położony wewnątrz IV obwodnicy. Celem uchwały jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzących z ruchu samochodowego, jednak niektóre z przyjętych rozwiązań budzą kontrowersje.

12 czerwca 2025 Czytaj więcej
go-to-top facebook twitter linkedin search arrow-right-long contrast letter copy-button triangle triangle