„Trzeba na to ryzyko decydować się” czyli ciąg dalszy historii pewnej ustawy

Miłosz Jakubowski Data publikacji: 30 grudnia 2016

W poprzednim artykule opisaliśmy perypetie związane ze złożeniem poselskiego (choć w rzeczywistości – rządowego) projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw. Okazało się, że dalszy przebieg procesu legislacyjnego był nie mniej kontrowersyjny.

Nowy stary przepis

Kwestie związane z ochroną środowiska zostawiamy naszym kolegom – przyrodnikom. Skupimy się tutaj wyłącznie na zagadnieniach prawnych, a przede wszystkim na (nie)zgodności projektu ustawy z prawem unijnym.

Art. 3 ustawy nowelizującej zawiera przepis intertemporalny, zgodnie z którym

do dnia 31 grudnia 2017 r. uznaje się, że gospodarka leśna nie narusza zakazów, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt 1–3, 7, 8, 12 i 13 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2015 r. poz. 1651, 1688 i 1936 oraz z 2016 r. poz. 422) w przypadku, gdy jest wykonywana na podstawie planów, które zostały poddane strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko.

Jest to w istocie powtórzeniem pierwszej części art. 52a ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. Na skutek szeregu zastrzeżeń Komisji Europejskiej artykuł ten został uchylony ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1936), która wejdzie w życie 1 stycznia 2017 r.

Tym samym art. 3 ustawy nowelizującej ma na celu przedłużenie o rok obowiązywania przepisu, który został już uznany za niezgodny z prawem UE przez Komisję Europejską.

Warto również wskazać na art. 2 ustawy nowelizującej, który dodaje do ustawy o lasach nowy art. 14b. Także on stanowi powtórzenie regulacji zawartej w art. 52a ustawy o ochronie przyrody i budzi poważne wątpliwości co do zgodności z dyrektywami UE. Niezrozumiałe jest również przeniesienie tej materii z ustawy o ochronie przyrody do ustawy o lasach.

Niezgodność z dyrektywą siedliskową i ptasią

[pullquote]art. 3 projektu budzi poważne wątpliwości co do zgodności z art. 12 w związku z art. 16 dyrektywy siedliskowej oraz art. 5 w związku z art. 9 dyrektywy ptasiej. Ze względu na pilny tryb sporządzenia tej opinii pogłębiona analiza tej kwestii nie jest możliwa.
Opinia Biura Analiz Sejmowych[/pullquote]

Nie wchodząc zbytnio w szczegóły, niezgodność komentowanego artykułu ustawy nowelizującej z prawem UE dotyczy art. 12 w zw. z art. 16 dyrektywy siedliskowej (92/43/EWG) oraz art. 5 w zw. z art. 9 dyrektywy ptasiej (2009/147/WE). Art. 3 ustawy nowelizującej (a do końca roku 2016 – art. 52a ust. 1 ustawy o ochronie przyrody) przewiduje bowiem nieznane dyrektywom odstępstwo od zakazów określonych w tych dyrektywach, implementowanych w art. 52 ustawy o ochronie przyrody.

opinii z 13 grudnia 2016 r. Biuro Analiz Sejmowych wskazało w sposób jednoznaczny, że art. 3 projektu budzi poważne wątpliwości co do zgodności prawa UE.

Ryzyk-fizyk

Kwestia niezgodności projektu ustawy z prawem UE została poruszona na posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w dn. 14 grudnia 2016 przez poseł Gabrielę Lenartowicz. Jednakże wypowiadający się na posiedzeniu Dyrektor Generalny Lasów Państwowych Konrad Tomaszewski (prezentując, jak sam podkreślił, stanowisko popierane przez Ministra Środowiska) przekonywał, że nieprzyjęcie ustawy wiązałoby się z chaosem w działalności leśnej, w związku czym trzeba na to ryzyko (niezgodności z prawem UE) się zdecydować (pełna wypowiedź Dyrektora Tomaszewskiego; początek o godz. 19:08.37). Warto w tym miejscu podkreślić, że czasu na uregulowanie kwestii związanych z gospodarką leśną w sposób zgodny z dyrektywami siedliskową i ptasią było aż nadto – od 9 października 2015 r. (uchwalenie ustawy uchylającej art. 52a ustawy o ochronie przyrody) do końca bieżącego roku.

Ostatecznie Komisja wniosła o uchwalenie ustawy, przedstawiając wnioski mniejszości (Druk nr 1148).

Uchwalenie i podpisanie ustawy wbrew opinii BAS

Przygody z ustawą nowelizującą nie zakończyły się na posiedzeniu komisji sejmowej. Trzecie czytanie projektu odbyło się 16 grudnia na niesławnym posiedzeniu prowadzonym w Sali Kolumnowej Sejmu (s. 69 stenogramu).

Prezydent Andrzej Duda, mimo istnienia poważnych wątpliwości co do zgodności ustawy z prawem Unii Europejskiej i prawidłowości przebiegu sejmowego procesu legislacyjnego, podpisał ją 28 grudnia 2016 r.

Inne artykuły z tej samej kategorii:

Komentarz radczyni prawnej Dominiki Bobek dotyczący działań rządu w sprawie zarządzania lasami.

9 stycznia 2024 Czytaj więcej

RDOŚ we Wrocławiu umorzył postępowanie wszczęte po katastrofie w Odrze, zaś Wody Polskie ponownie odmówiły zajęcia się sprawą ograniczenia zrzutów słonych ścieków z kopalń.

19 grudnia 2023 Czytaj więcej

Czy nowo formujący się rząd zapewni Polkom i Polakom upragniony zwrot akcji w sprawie Odry? Komentarz prawniczki Marii Włoskowicz.

7 grudnia 2023 Czytaj więcej
go-to-top facebook twitter linkedin search arrow-right-long contrast letter copy-button triangle